Zeytinyağı, binlerce yıldır beslenmemizde önemli bir yer tutuyor. Sağlığımız açısından bir çok faydalı bileşen içeren lezzetli ve aromatik zeytinyağı bize her mevsimde her öğünde eşlik eden doyumsuz bir tat. Sağlığımız için zeytinyağını tercih etmemiz önemli bir adım. Peki hangi yemekte hangi zeytinyağını seçeceğiz?
Bu karar tamamen bize kalmış. Alışkanlıklarımız ve damak tadımıza göre seçim yapabiliriz. Üzerine biraz da bilgi ve deneyim eklersek, zeytinyağı ile ilişkimiz daha bilinçli bir seviyeye ulaşır ve ondan alacağımız faydayı arttırır. Ayrıca zeytinyağına dair yapılan her keşif aynı zamanda yaşam ve genel kültüre de katkı sunar.
İşe zeytinyağının rengi ile başlayalım. Yönlendirmeye açık bir konu olduğundan renk öncelikli. İyi zeytinyağı yeşil mi olur sarı mı? Aslına bakarsanız bu sorunun cevabı renkten azade yani bağımsız. Kaliteli zeytinyağı şu renk olur diye bir kural yok. Böyle bir kural olmadığı gibi zeytinyağının rengini etkileyen pek çok unsur var. Zeytin ağacının hangi bölgede olduğu, hasat zamanı ve yöntemi, zeytinin çeşidi, hangi yöntemle sıkıldığı gibi pek çok unsur zeytinyağının rengini etkiler. Aynı bölgenin farklı bahçelerinde toplanan zeytinlerin yağı bile farklılık gösterir.
Zeytinyağının rengi kalite göstergesi olarak kabul edilmediğinden zeytinyağı tadım uzmanları koyu mavi renk bardaklarda tadım yaparlar. Bunun sebebi mavi rengin zeytinyağının rengini baskılamasıdır. Böylece uzmanların tarafsız değerlendirmede bulunması amaçlanır.
Diğer önemli bir konu da zeytinyağının kokusu ve aroması. Zeytinyağının tadında taze meyvenin kokusunun olması aranır. Örneğin Piraye zeytinyağlarını değerlendiren uluslararası tadım uzmanları taze biçilmiş çimen, yeşil elma, çağla badem, vanilya, enginar, yeşil domates ve yeşil domatesin sapındaki yeşil dal ve meyvemsi zeytin kokularını tespit ettiğinden bu eşsiz lezzet yüksek aroma ve yüksek nefasetli olarak tanımlanmıştır. Zeytinyağının kalitesi belirlenirken boğazda acılık ve yakıcılık özelliğine sahip olması da aranan önemli özelliklerdendir.
Gelelim bir başka şehir efsanesine. Zeytinyağı her yemekte kullanılır mı? Bu sorunun yanıtı kesinlikle evet! Sadece yemekler değil, tatlılarda da zeytinyağı kullanabilirsiniz. Tüm yemekler derken neyi kast ediyoruz? Çorba, sebze, et, pilav, makarna, hamur işi, kızartma, ızgara, buharda pişirdiğiniz besinler, salatalar, tatlılar her şey. Hepsini arka arkaya sıralayınca “ooo yaşasın hepsini yiyelim” anlayışı oluşmasın. Hem sağlıklı seçimler, hem de sağlıklı porsiyonları tercih etmek size kalmış.
Zeytinyağı kesinlikle ısıtılmamalı görüşü yanlıştır. Zeytinyağının yanma noktası diğer yağlardan düşük değildir. Zeytinyağının sağlığınıza olumlu faydasını arttırmak için yemeklerinize pişmeye yakın veya piştikten sonra ekleme yapabilirsiniz. Bunun için bazı şeflerin yaptığı gibi yemeğin soğanını az miktarda su ile kavurabilirsiniz. Mutfak söz konusu olunca zevkler, renkler ve yöntemler tartışılmaz oluyor. Zeytinyağının geniz yakan acılığı kalitesinin göstergesidir. Soğuk sıkım sızma zeytinyağı son derece özel koşullarda üretilmiştir. Ortam sıcaklığı belli derecedeyken üretim yapılır. Soğuk sıkım zeytinyağı üretimi, sıkım sırasında hamur ısısının 27°C'nin altında olması demektir. Bu sıcaklık, zeytinyağının doğal aromasını ve besin değerini korumak için önemlidir. Zeytin sıkımında o eşsiz zeytin hamuruna su dahil hiçbir şey karıştırılmaz. Sızma zeytinyağında asit oranı önemlidir. Asit oranı düşük olan zeytinyağı makbuldür. Soğuk sıkım zeytinyağı üretimi, yaklaşık 2 saat sürer. Bu sürenin sonunda zeytinyağının Natürel Sızma sınıfına girebilmesi için zeytinyağının asit oranı %0,8'in altında olmalıdır.
Piraye’nin zeytinyağlarının özelllikleri ve tüketim tavsiyelerimiz:
Erken hasat zeytinyağı, zeytin sezonunun başlarında yapılan hasattan elde edilir. Zeytinler zedelenmeden toplanır ve aynı gün içinde soğuk sıkım yöntemi ile yağı çıkarılır. Erken hasat zeytinyağı en fazla 0,5 asit oranına sahip ve yüksek antioksidan içerir. Klorofil ve polifenol içeriği yüksektir. Vücuttaki hasarı onarıcı özelliği ve lezzeti ile en çok tercih edilen zeytinyağı çeşitlerindendir. Hem lezzetlidir hem de vücudunuzun bağışıklık sistemini güçlendirir. Aroması eşsiz olduğundan salatalarınızda kullanarak çiğ tüketmeyi tercih edebilirsiniz. Lezzetinin yoğunluğu damak zevkinize uygun olursa yemeklerinizde de kullanabilirsiniz. Düşük asit oranına sahip olduğundan çiğ tüketimde de pişirmeniz halinde de zeytinyağının koruyucu özellikleri bakımından kayıp yaşamazsınız.
Premium zeytinyağı, erken hasat döneminde yere değmeden toplanan zeytinlerden üretilir. Aynı gün içerisinde toplandıktan 2 saat sonra soğuk sıkım yöntemi ile üretildiğinden özel bir lezzettir. Nefaseti kuvvetlidir. 0,2 asit değeri ile son derece düşük asitli, kıymetli bir zeytinyağıdır. Düşük asit, zeytinyağının vücuda faydalı bileşenlerinin yüksek oranda korunduğu anlamına gelir. İçeriğindeki yüksek fenol değerleri sağlığınız açısından faydalıdır. Filtre edilmiş Premium zeytinyağı çiğ tüketim için uygundur. Hatta günlük 10 ml (iki tatlı kaşığı) olacak şekilde içilebilir.
Olgun hasat zeytinyağı 0,8 asit oranı ile vücut için son derece yeterli ve faydalı bileşikler içerir. Sağlıklıdır. Tüm yemeklerinizde, kızartmalarda ve salatalarda güvenle kullanabilirsiniz. Olgun hasat zeytinyağı da tıpkı erken hasat zeytinyağı gibi vücudunuzun bağışıklığını destekleyici antioksidan özellikler içerir.
Zeytinyağının doğal ve meyvemsi tadını ve kokusunu doya doya hissetmek istiyorsanız soğuk sıkım natürel sızma zeytinyağı tam size göre. Aroması ve yararlı bileşenlerini göz önünde bulundurmak erken hasat veya olgun hasat tercih etmek ihtiyaçlarınız ve koşullarınızla bağlantılı. Zeytinyağını ısı, ışık ve oksijenden korumak, ağzını kapalı tutmak onun sağlığa faydalı özelliklerini koruyacağından oldukça önemli. Çünkü o her mevsimde her kültürde hem sofralarımızın hem bedenimizin kıymetlisi.
